درخت سرو هرزویل منجیل چیزی کجاست؟ در نزدیکی شهر منجیل درختی همیشه سبز وجود دارد که بر طبق روایت‌ها قدمت آن به هزار تا سه هزار سال قبل بازمی‌گردد. درختی با قامت بلند که تنه قطور و درهم پیچیده‌اش، روزهای بسیاری را به چشم دیده است. درخت سرو هرزویل یکی از جاهای دیدنی استان گیلان به شمار می‌آید. همچنین به‌عنوان یک اثر طبیعی در فهرست آثار ملی ایران ثبت است. برای رسیدن به این جاذبه طبیعی و زیبا مسیری آسان و نزدیک به جاده اصلی در پیش رو دارید. پس حتما در سفر به استان گیلان برای بازدید از درخت هرزویل برنامه‌ریزی کنید. در ادامه با وب سایت بومگردی گیلمار همراه باشید تا شما را با این درخت شگفت‌انگیز و روستای زیبای هرزویل آشنا کنیم.
درخت سرو هرزویل کجاست؟
درخت سرو هرزویل در روستایی به همین نام در دو کیلومتری شمال شرقی شهر منجیل در شهرستان رودبار در استان گیلان قرار دارد. روستای هرزویل نیز در دره‌ای سرسبز در میان دو کوه پلنگ مغار و گاوکول قرار دارد. فاصله این جاذبه گردشگری بی‌نظیر تا شهر رشت، ۸۰ کیلومتر است و برای دستیابی به آن باید حدود یک ساعت و نیم رانندگی کنید. درخت سرو هرزویل تا شهر تهران ۲۵۷ کیلومتر (سه ساعت و ۲۰ دقیقه) و تا شهر کرج ۲۰۷ کیلومتر (دو ساعت و ۲۰ دقیقه) فاصله دارد. مختصات جغرافیایی درخت سرو هرزویل به طول جغرافیایی ۴۹٫۴۴۳۴ درجه و عرض جغرافیایی ۳۶٫۷۴۵۶ درجه است.
- آدرس: استان گیلان، رودبار، دو کیلومتری منجیل، روستای هرزویل (مشاهده روی نقشه)
مسیر دسترسی درخت سرو هرزویل
برای دستیابی به درخت سرو هرزویل باید خودتان را به روستای هرزویل برسانید. اگر از تهران یا کرج راه می‌افتید از طریق اتوبان تهران – کرج، کرج – قزوین و قزوین – رشت به‌سمت رشت حرکت کنید. پس از حدود ۲۵۰ کیلومتر از خروجی سمت راست جاده وارد جاده قدیمی قزوین – رشت شوید. از خروجی سمت اول در جاده قدیمی خارج شوید و به‌سمت روستای هروزیل بروید. پس از حدود چهار کیلومتر در جاده فرعی پشت پادگان منجیل و عبور از منازل سازمانی نیرو دریایی به پای درخت سرو هرزویل خواهید رسید. در مسیر، تابلوهای راهنما شما را به‌سمت روستا و درخت هدایت می‌کنند. درخت سرو هرزویل در خیابان سرو در وسط یک میدان سرسبز قرار دارد.
اگر از سمت رشت به‌سمت روستای هرزویل می‌روید، وارد آزادراه رشت – قزوین شوید. پس از عبور از عوارضی رشت و شهر رودبار به‌جای خروجی آزادراه وارد خروجی جاده قدیم (منجیل – لوشان) شوید. پس از گذر از سد منجیل به‌سمت روستای هرزویل بروید و با توجه به تابلوهای راهنما خودتان را به درخت سرو هرزویل برسانید.
سایر دیدنی های گیلان: ییلاق کوربار
برای دستیابی به درخت سرو هرزویل به غیر از ماشین شخصی می‌توانید سوار تاکسی‌های خطی نیز بشوید. توجه داشته باشید که اتوبوس‌هایی که از تهران و کرج به‌سمت رشت حرکت می‌کنند در شهر منجیل توقف ندارند و از آزادراه جدید به رشت می‌روند.
معرفی درخت سرو هرزویل
درختان به‌ویژه درختان چنار و سرو در ایران باستان به‌خصوص در دوره زرتشت از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بودند. به‌طوری که آسیب به درخت به‌عنوان امری بسیار ناپسند و عواقب بدی به‌همراه داشت. نگاره سرو یکی از مهم‌ترین تصاویری است که در فرشینه‌ها، قالی، نگارگری، منسوجات سنتی و دیگر هنرهای ایرانیان وجود دارد. نقش مشهور و چشم‌نواز بته جقه نیز از نگاره سرو مشتق شده است.
درخت سرو هرزویل گیلان یکی از انواع درخت سروناز یا همان سرو شیرازی است. در گذشته در بیشتر باغ‌های شیراز این درخت وجود داشت. به همین دلیل، این درخت در ایران به سرو شیراز مشهور است. درخت همیشه سبز سرو با ظاهر زیبا و قامت استوار خود در بسیاری از داستان‌ها و اساطیر به‌عنوان نماد پایداری، آزادی، آزادگی و استقامت معرفی می‌شود. این درخت در برابر سرما و کم‌آبی بسیار مقاوم است؛ زیرا شیره خاصی در تنه آن وجود دارد. در تنه درخت سرو، چربی خاصی نیز وجود دارد که باعث می‌شود به آسانی آتش بگیرد. به همین علت در طول مسیر با بقایای درختان سوخته بسیاری روبه‌رو خواهید شد.
سرو هرزویل در تاریخ ۲۰ شهریور سال ۱۳۶۶ توسط شورای عالی محیط زیست به شماره ۱۱۳ به‌عنوان یک اثر طبیعی ملی به ثبت رسید و در حال حاضر تحت حفاظت محیط زیست قرار دارد. این اثر طبیعی با ۳۰ متر ارتفاع و ۴٫۴ متر قطر تنه، ۶۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و در مساحتی معادل ۰٫۶۲۵ هکتار قرار دارد.
قدمت درخت سرو هرزویل رودبار
قدمت درخت سرو هرزویل، یکی از سه اثر طبیعی ملی استان گیلان به بیش از هزار سال قبل بازمی‌گردد. آوازه این درخت باشکوه از زمان‌های بسیار دور در میان مردم وجود داشت و در سفرنامه افراد مشهوری مانند ناصرخسرو قبادیانی نیز از آن یاد شده است. البته باید بدانید که برخی افراد عمر درخت سرو هرزویل را بیش از سه هزار سال تخمین می‌زنند. افرادی چون ناصرالدین شاه قاجار در سال ۱۲۵۰ شمسی نیز به بازدید از این درخت باشکوه رفته‌اند. او در سفرنامه فرنگ خود به درخت هرزویل اشاره و نوشته که زیر این درخت عصرانه خورده است، در حالی که موسیقی‌دان‌ها برای او موسیقی نواخته‌اند.
دلیل نام‌گذاری سرو هرزویل به این نام، حضور این درخت در روستای هرزویل است. درختان کهنسال جلوه‌ای اساطیری در فرهنگ عمومی ایرانیان دارند. به اعتقاد مردم هرزویل نیز این سرو کهن درختی مقدس و نظرکرده است. به همین دلیل، روی حفاظ دور آن پر از قفل و پارچه‌های گره زده‌ای است که مردم برای رسیدن به آرزوهایشان بسته‌اند. یکی از اهالی هرزویل که در نزدیکی این درخت مغازه دارد دراین‌باره می‌گوید:
از قدیم سرو هرزویل برای مردم منطقه قداست داشت. مردم به نیت حاجت خواهی به شاخه‌های درخت پارچه‌های سبز می‌بستند یا داخل شکاف‌های تنه و شاخه‌های درخت سکه فرو می‌کردند.
از وقتی محیط زیست دورتادور درخت را حصار کشیده، مردم کمتر به شاخه‌ها دسترسی دارند و به فنس‌های فلزی نخ می‌بندند. در سال‌های اخیر اطراف این ابر درخت، واحدهای مسکونی زیادی ساخته شده است. این روند به‌خصوص بعد از زلزله سال ۶۹ منجیل شدت بیشتری گرفت.
سایر دیدنی های گیلان: روستای داماش
روستای هرزویل مانند بسیاری از روستاها و آبادی‌های رودبار و منجیل در زلزله سال ۱۳۶۹ به‌طور کامل تخریب شد. در حال حاضر تمام بناهای این روستا مربوط به دوران پس از بازسازی است و در نزدیکی درخت سرو قرار دارند. موضوعی که باعث نگرانی شدید شده است. زیرا پساب و سایر آلودگی‌های روزمره این روستا ممکن است حیات این درخت کهنسال را به خطر بیاندازند.
شرایط بازدید از درخت سرو هرزویل
بازدید از درخت سرو هرزویل رایگان و آزاد است و شما می‌توانید در هر ساعتی از شبانه‌روز به این روستا بروید. سروها در تمام سال سبز هستند و هر فصلی از سال برای بازدید از این جاذبه طبیعی مناسب است. البته باید بدانید که زیبایی سرو هرزویل و توربین‌های بادی منجیل تنها در طول روز به چشم می‌آید. به‌علاوه توربین‌های تپه‌های منجیل هنگام طلوع و غروب آفتاب بسیار رویایی به نظر می‌رسند.
جاده منتهی به رشت در تعطیلات آخر هفته یا تعطیلات رسمی به‌خصوص نوروز پرتردد و شلوغ است؛ پس سعی کنید در روزهای وسط هفته به روستای هرزویل بروید. مسیر جاده منتهی به روستای هرزویل گاهی به‌طور موقت و تنها برای چند ساعت جهت عملیات راهسازی جاده مسدود می‌شود. دورتا دور حریم درخت سرو هرزویل با حفاظ آهنی پوشانده شده است. بنابراین نمی‌توانید تا ساقه درخت پیش بروید و باید آن را از فاصله تماشا کنید.
درباره روستای هرزویل بیشتر بدانید
روستای هرزویل با آب‌و‌هوای مدیترانه‌ای یکی از بهترین مناطق برای کشت زیتون است. جنگل‌های آن دارای گونه‌های گیاهی متفاوتی هستند که در کمتر جایی می بینیم. سرو زربین، گونه‌ای از درخت سروناز است که مخروطی شکل، اما با گسترش افقی است. درختی که به‌وفور در جنگل هرزویل می بینیم. منشا این درخت ایران یا افغانستان است و فسیل‌هایی مربوط به دوره سوم زمین‌شناسی از آن وجود دارد. در حال حاضر منبع اصلی این‌گونه کمیاب در جنوب ترکیه و بخش‌هایی از شمال ایران است که آن نیز در معرض نابودی قرار دارد. از دیگر گونه‌های گیاهی این منطقه می‌توان به درختان بلوط اشاره کرد.
شغل بیشتر اهالی هرزویل کشاورزی (زیتون داری)، دامداری و کار در نیروگاه برق لوشان است. آب و هوای مرطوب در سراسرِ منطقه گیلان، فضایی سرسبز و بانشاط ایجاد می کند و به روستاها طراوتی مثال‌زدنی می بخشد. اما روستای هرزویل در دامنه دره می باشد و امتیاز ویژه‌ای به نسبت دیگر آبادی‌ها دارد. این روستا در زمینهای سبز با خانه‌های کوچکی روبه‌رو می‌شوید که هریک رنگ و شکل متفاوتی دارند.
مراسم علم گردانی هرزویل یکی از سنت‌های مشهور این روستا در دهه اول محرم است. به‌گونه‌ای که در شب تاسوعا و روز عاشورا صدها گردشگر برای شرکت کردن در این مراسم به هرزویل می‌روند.
تاریخچه روستای هرزویل
نام شهرک هرزویل در کتاب‌های تاریخ به‌شکل‌های متفاوتی آورده شده است. به‌طور مثال حکیم ناصر خسرو قبادیانی (جهانگرد و سفرنامه نویس) در حدود هزار سال پیش از این روستا با نام‌های «خرزویل» و «نیکیتین» یاد می‌کند. در حالی که کنسول در تهران در کتاب «ایرانی که من شناختم» (با قدمتی از ۱۰۰ سال قبل) و رابینو دوبورگومال نایب کنسول انگلستان در رشت در کتاب «ولایات و دارالمرز ایران و گیلان» از عبارت «هرزبیل» استفاده می‌کنند. ناصر خسرو در کتاب سفرنامه خود درباره این روستا این‌طور می‌نویسد:
دوازدهم محرم سنه ثمان و ثلاثین و اربعمائه (۴۳۸) از قزوین برفتم به راه بیل و قپان که روستای قزوین است. و از آنجا به دیهی که خرزویل خوانند. من و برادرم و غلامکی هندو که با ما بود. زادی اندک داشتیم. برادرم به دیه در رفت تا چیزی از بقال بخرد. یکی گفت که «چه می خواهی؟ بقال منم». گفت: «هرچه باشد، ما را شاید که غریبیم و برگذر». گفت: «هیچ چیز ندارم». بعد از آن هر کجا کسی از این نوع سخن گفتی، گفتمی بقال خرزویل است.
سایر دیدنی های گیلان: امامزاده هاشم
بخش های هرزویل
روستای هرزویل از دو بخش تشکیل شده است که روستای تاریخی هرزویل و روستای نوبنیاد در دامنه جنوبی کوه‌های البرز نام دارند. طبق شواهد تاریخی این آبادی در دو هزار سال گذشته چند بار به‌طور کامل تخریب و دوباره ساخته شده است. هرزویل از جمله آبادی‌هایی بود که در مسیر راه شاهی قرار داشت. راه شاهی، راهی که ایران را به اروپا متصل می‌کرد و قدمت آن را به دوره هخامنشیان (حدود ۲۵۰۰ سال قبل) نسبت می‌دهند. مردم این منطقه در آن زمان از طرف حکومت مرکزی مامور و مسئول نظم، ایمنی و کنترل رفت‌و‌آمد در این مسیر حساس و حیاتی بودند.
هم‌اکنون می‌توان آثار «هرزویل‌های قدیم» را در روی تپه‌های اطراف شهرک فعلی دید. هرزویل در طول تاریخ ایران، نگهبان یکی از مهم‌ترین درواز‌ه‌های درون مرزی کشور ایران یعنی تنگه سفیدرود بود و منطقه‌ای پرارزش از دیدگاه راهبردی لشکرکشی و جلوگیری از حرکت بیگانگان به طرف داخل یا شمال ایران به شمار می‌آمد. در آن زمان، غارتگران و مهاجمانی چون اسکندر، عرب‌ها، چنگیز یل روس‌ها باید از همین مسیر، خود را به جنوب یا شمال ایران می‌رساندند. مسیری که ایرانیان به‌شدت در آن مقاومت می‌کردند.
روایات تاریخی
در کتاب‌های تاریخ «عالم‌آرای عباسی» و «عالم‌آرای نادری» آمده است که شاه عباس صفوی و نادرشاه افشار بارها گروه منتخبی از قوام دلاور و جنگجوی خراسان، به‌خصوص قوچانی‌ها و کردهای غرب ایران را با بهترین تجهیزات جنگی آن دوره مجهز و آن‌ها را برای تقویت قوای نظامی و حفاظت تنگه سفیدرود به هرزویل و منجیل اعزام می‌کردند. جالب است بدانید که امروزه روستاهای کردنشین بسیاری مانند لوشان، کلشتر، دشتویل و غیره در این منطقه وجود دارند.
بخش نوبنیاد روستای هرزویل در جنوب غربی هرزویل تاریخی برای اسکان کارمندان سد سفیدرود در اواخر دهه ۳۰ خورشیدی ساخته شد. در آن زمان مهندسان فرانسوی به‌همراه خانواده‌شان، این روستا را به‌دلیل آب و هوای خوب و مناسب و چشم‌انداز زیبا برای اسکان انتخاب کردند.
هرزویل در آن دوران مجهز به امکاناتی چون زمینهای ورزشی (والیبال، بسکتبال، استخر شنا و غیره)، تصفیه خانه، مدرسه، پزشک، درمانگاه، سالن سینمای مجهز (برگزاری مراسم مختلف از جمله نمایش فیلم، تئاتر و موسیقی)، تلفن، فروشگاه، بانک و دیگر امکانات رفاهی بود. امکاناتی که باعث بالا رفتن سطح فرهنگ و آگاهی مردم این منطقه نسبت به دیگر آبادی‌ها و شهرک‌های شهرستان شد.
بخش نوبنیاد روستای هرزویل متاسفانه در زلزله هولناک سال ۱۳۶۹ صدمات بسیاری دید و باقی‌مانده آن نیز به‌دلایل ایمنی تخریب شد. روستای هرزویل جدید پس از زلزله کمی پایین‌تر از جای قبلی از نو بنا شد. در حال حاضر حدود سه هزار نفر در آن زندگی می‌کنند.
سایر دیدنی های گیلان: تالاب عینک
مسیر دسترسی به روستا و بام هرزویل
مسیر دسترسی به روستای هرزویل پوشیده از درختان سرسبز و متراکمی است که لذت رسیدن به روستا را دو چندان می‌کنند. فضایی آرامش‌بخش و زیبا که برای عکاسی فوق‌العاده است. روستای هرزویل در ارتفاعات قرار دارد و شما می‌توانید از بام روستا عکس‌های زیبایی از سد سفیدرود، توربین‌های بادی، تپه‌های مرتفع، شهر منجیل و بازی نور و رنگ خورشید و آسمان به‌خصوص در زمان غروب و طلوع خورشید بگیرید. این مناظر تصاویری کارت پستالی که تا ابد در ذهن شما نقش می‌بندند.
اقامت در روستای هرزویل
حال که از گشت‌وگذار لذت برده‌اید و روز را به پایان رسانده‌اید، باید برای اقامت تان نیز فکری بکنید. امکان کمپینگ در نزدیکی سرو هرزویل منجیل وجود ندارد. همچنین می توانید برای دیدن سایر مناطق دیدنی گیلان، همچون قلعه رودخان و ماسوله ، به سمت فومن بروید و در شفت از اقامتگاه بومگردی گیلمار دیدن فرمایید و پس از صرف یک غذای دلچسب و خوشمزه، شب را در آنجا اقامت کنید و از تفریحات داخل بومگردی نیز لذت ببرید.
